Οπιοειδή VS Ναλοξόνη

Στον αγώνα της Μείωσης της Βλάβης εντάσσεται και η Χορήγηση Ναλοξόνης σε Χρήστες Εξαρτησιογόνων Ουσιών. Δυστυχώς, 69.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από υπερβολική δόση οπιοειδών και μόνο σε διεθνές επίπεδο.

Για την πρόληψη της υπερβολικής χρήσης οπιοειδών και για τη μείωση των θανάτων (εμμέσως) από υπερβολική χρήση προέκυψαν διάφορες παρεμβάσεις. Μία από αυτές είναι η χορήγηση ναλοξόνης σε άτομα που είναι ευάλωτα ως προς την πιθανότητα υπερβολικής χρήσης ή/και σε φίλους και συγγενείς τους, σε συνδυασμό με μία βραχύχρονη εκπαιδευτική παρέμβαση.

Γιατί ναλοξόνη;

• Η ναλοξόνη είναι ανταγωνιστής και ανατρέπει την επίδραση των οπιοειδών στο σώμα, όπως είναι η αναπνευστική καταστολή, εντός μερικών λεπτών.

• Έχει χρησιμοποιηθεί στη διαχείριση της υπερδοσολογίας οπιοειδών για περισσότερο από 40 χρόνια και αποτελεί μία κοινή πρακτική για αντιμετώπιση των θανάτων από υπερβολική χρήση στα νοσοκομεία και στα ασθενοφόρα.

• Είναι ένα ασφαλές φάρμακο με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών.

• Δεν έχει δυνατότητα εξάρτησης.

Χρήση Οπιωδών και ο ρόλος του άμεσου περιβάλλοντος

Σημειώνεται ότι, στις 4 Νοεμβρίου 2014, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες συνιστούν όπως τα κράτη επεκτείνουν την πρόσβαση ναλοξόνης σε άτομα που ενδέχεται να γίνουν μάρτυρες περιστατικών υπερβολικής χρήσης στην κοινότητά τους , όπως οι φίλοι/ες, τα μέλη της οικογένειας, οι σύντροφοι των χρηστών, καθώς και το θεραπευτικό προσωπικό.

Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχουν τέτοια προγράμματα εκπαίδευσης;

Είναι πιθανόν σε περιστατικό υπερδοσολογίας οπιοειδών να είναι παρών άλλα άτομα που κάνουν χρήση και μην ειδοποιούν ασθενοφόρο φοβούμενοι τις νομικές επιπτώσεις. Δυστυχώς όμως, οι διάφορες μέθοδοι που επιδιώκουν να εφαρμόσουν – όπως ενέσιμη χορήγηση κοκαΐνης ή αλατιού και το κρύο μπάνιο – δεν σώζουν το άτομο (Strang Bird & Parmar, 2013[1]).

Το EMCDDA (2015) μετά από ανασκόπηση της βιβλιογραφίας κατέληξε ότι υπάρχουν στοιχεία ότι η εκπαιδευτική παρέμβαση με τη χορήγηση ναλοξόνης μειώνει τη θνησιμότητα που συνδέεται με την υπερβολική χρήση.

Ιστορικό Ναλοξόνης

Ανακαλύφθηκε και κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε το πρώτο διάλυμα ναλοξόνης για ενδοφλέβια, ενδομυϊκή και υποδόρια ένεση το 1971.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) πρόσθεσε τη ναλοξόνη στον κατάλογο πρότυπο των βασικών φαρμάκων του το 1983 και τα ενέσιμα σκευάσματα ναλοξόνης δεν είναι πατέντα από το 1985.

Η χρήση της ναλοξόνης από άτομα (όχι εργαζόμενους υπηρεσιών υγείας) σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μπορεί να διευκολυνθεί από σκευάσματα ρινικής χορήγησης.

Η παροχή ναλοξόνης σε χρήστες (take-home naloxone/ www.emcdda.europa.eu/topics/naloxone_en) έχει προταθεί από το Advisory Council on the Misuse of Drugs στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2000.

Η Γαλλία κυκλοφόρησε πιλοτικά ένα ρινικό σπρέι ναλοξόνης το 2016. Ένα ρινικό σπρέι εγκρίθηκε το 2017 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μάρκετινγκ σε όλη την Ε.Ε. και αυτό το φάρμακο έχει εισαχθεί σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες από τις αρχές του 2018.

Στην παρούσα φάση, η προσέγγιση αυτή εφαρμόζεται από τις εξής 9 Ευρωπαϊκές χώρες: Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Γαλλία, Λιθουανία και Νορβηγία (EMCDDA, 2017).

Δες περισσότερα για την ουσία εδώ:

www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/nyxoid

Άτομα που κάνουν χρήση οπιοειδών και συμμετέχουν στα προγράμματα υποκαταστάσης και μείωσης της βλάβης, δύναται να λάβουν ολοκληρωμένη παρέμβαση για την παροχή ναλοξόνης (σε μορφή ρινικού σπρέι).

Τι περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση;

• Αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν στην υπερβολική χρήση.

• Αναγνώριση της υπερβολικής χρήσης.

• Σωστοί τρόποι αντιμετώπισης της υπερβολικής χρήσης .

• Πληροφορίες για τις μεθόδους χορήγησης ναλοξόνης.

• Πληροφορίες για τη χρονική περίοδο διάρκειας της αποτελεσματικότητας της ναλοξόνης.

• Βασικές τεχνικές πρώτων βοηθειών.

• Πρακτική εξάσκηση στη χορήγηση ναλοξόνης.

• Διάθεση 1-2 δόσεων ναλοξόνης σε έτοιμες για χρήση σύριγγες (η ναλοξόνη χρησιμοποιείται και σε μορφή ρινικού σπρέι σε κάποιες χώρες για ευκολία χορήγησης).

Προγράμματα Μείωσης της Βλάβης που συμμετέχουν στη δράση:

• Πρόγραμμα Υποκατάστασης «ΓΕΦΥΡΑ», Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Νοσοκομείο Αθαλάσσας, τηλ.: 22 402194 / 22 402130)

• Πρόγραμμα Υποκατάστασης «ΣΩΣΙΒΙΟ», Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Παλαιό Νοσοκομείο Λεμεσού, τηλ.: 25 305111 Γρ. Νοσ. / Γρ. Ψυχ. Στήριξης 25 305077)

• Μονάδα Υποκατάστατων «ΔΙΑΒΑΣΗ» Λάρνακας, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Παλαιό Νοσοκομείο Λάρνακας, τηλ.: 24 828795)

• Μονάδα Υποκατάστατων «ΣΤΡΟΦΗ» Πάφου, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, τηλ.: 26 803144/ 26 803174)

• Μονάδα Υποκατάστατων «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» Αμμοχώστου Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Κέντρο Υγείας Αμμοχώστου, τηλ.: 23 815078/ 23 815089)

• Κέντρο Άμεσης Πρόσβασης και Μείωσης της Βλάβης «ΣΤΟΧΟΣ»- Παγκύπριος Αντιναρκωτικός Σύνδεσμος και Νοσηλευτικές Υπηρεσίες Υπουργείου Υγείας (Mαρίας Συγκλητικής 1, 1011 Λευκωσία, τηλ.: 22 460077)

Η ΑΑΕΚ έχει εκπονήσει κατευθυντήριες γραμμές για εφαρμογή της δράσης! Μάθε περισσότερα εδώ:

https://www.naac.org.cy/el/programmata-meiosi-vlavis

Την Εθνική Στρατηγική μπορείς να τη βρεις εδώ: www.naac.org.cy/el/ethniki-stratigiki

Μήπως βλέπεις με δισταγμό κάποιες από τις πολιτικές Μείωσης της Βλάβης; Μάθε περισσότερα για αυτές! *

Μείωση της Βλάβης, Κύπρος, ΟΦΣΕΑ

Τι επιδιώκει η ΟΦΣΕΑ;

Η ΟΦΣΕΑ αφουγκραζόμενη τις κοινωνικές ανάγκες της χώρας μας απαιτεί και επιδιώκει την εφαρμογή των προνοιών της Εθνικής Στρατηγικής για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων 2021-2028 – και ασφαλώς την υλοποίηση και προώθηση των σημείων που άπτονται της Μείωσης της Βλάβης.

• Περαιτέρω γνωστοποίηση της ύπαρξης της Κινητής Μονάδας Μείωσης της Βλάβης και αύξηση της παρουσίας και της λειτουργίας της.

• Χρηστικότητα Ναλοξόνης

  • Διάχυση για τη σημαντικότητα της Ναλοξόνης στα άτομα που κάνουν χρήση και στο άμεσο περιβάλλον τους.

  • Αύξηση των σχετικών εκπαιδεύσεων των επαγγελματιών υγείας με στόχο τη μείωση στις απώλειες ζωών.

• Διάχυση της πληροφόρησης για την ύπαρξη αυτόματων μηχανών σε όλες τις επαρχίες που παρέχουν κουτιά μείωσης της βλάβης.

• Αύξηση των αυτόματων μηχανών και των σημείων που προσφέρεται αυτή η δυνατότητα.

• Διάχυση της πληροφόρηση για τα ειδικά διαγνωστικά τεστ ταχείας ανίχνευσης (rapid tests), για τους ιούς HIV, HCV, HBV και αύξηση αυτών στις δομές θεραπείας.

• Δημιουργία προγραμμάτων φαρμακευτικής υποστήριξης σε όλες τις πόλεις και στα σωφρονιστικά ιδρύματα.

• Ενίσχυση των Προγραμμάτων Πρόληψης στα σωφρονιστικά ιδρύματα και στην Εθνική Φρουρά.

• Ενίσχυση των Προγραμμάτων κοινωνικής επανένταξης στις στα σωφρονιστικά ιδρύματα.

• Διεξαγωγή έρευνας Νάρκοτεστ στον γενικό πληθυσμό.

Είναι πολύ σημαντικό να καταγράφονται απτά στοιχεία για το πιο είναι το μέγεθος του προβλήματος. Γνωρίζοντας την πραγματική εικόνα, θα μπορεί να αντιμετωπισθεί ουσιαστικά το θέμα! Για να υπάρχουν έγκυρα συμπεράσματα για το τι ποσοστό των οδηγών είναι υπό την επήρεια η μεθοδολογία δειγματοληψίας θα πρέπει να επανασχεδιαστεί ως προς τον τρόπο συλλογής.

*Μια παράμετρος που κρίνουμε αναγκαία να ληφθεί άμεσα υπόψη είναι η μεγιστοποίηση του πληθυσμού στον οποίο φτάνουν όντως αυτά τα μέτρα. Πέραν από την αναγκαιότητα διάχυσης της πληροφόρησης, της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης των ατόμων που κάνουν χρήση, αλλά και του άμεσου περιβάλλοντος τους – επιδιώκοντας παράλληλα την αύξηση της ευαισθητοποίησης του ευρύ κοινού∙κρίνουμε αναγκαίο την καταβολή προσπάθειας όλα αυτά να διαχέονται και σε περιοχές που είναι απομακρυσμένες από την πόλη.

Η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των μέτρων μείωσης της βλάβης έχουν αυξηθεί. Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο ότι η μείωση της βλάβης λειτουργεί, είναι οικονομικά αποδοτική και μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία σε μια ποικιλία παρεμβάσεων. H λήψη προληπτικών μέτρων μπορεί να επιφέρει πολλά θετικά.

Ως ΟΦΣΕΑ, πιστεύουμε στη σημαντικότητα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης και διαχείρισης του φαινομένου των εξαρτήσεων -ουσιών και συμπεριφοράς. Οι πολιτικές Μείωσης της Βλάβης αποτελούν κομμάτι αυτής της ολιστικής προσέγγισης διαχείρισης αυτού του κοινωνικού φαινομένου. Καταδεικνύεται πως μπορούν να επιφέρουν ευεργετικά οφέλη τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για ολόκληρη την κοινωνία.